LIST ZARZĄDU ORGANIZACJI OBPON.ORG DO CZŁONKÓW ORGANIZACJI ORAZ WSZYSTKICH PRACODAWCÓW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH. Podsumowanie działalności w roku 2010, plany na przyszłość i działania w 2011 roku
30.12.2010 r.
Szanowni Państwo, członkowie i sympatycy organizacji pracodawców osób niepełnosprawnych OBPON.ORG, wszyscy pracodawcy osób niepełnosprawnych w Polsce!
Zakończył się okres intensywnego uczestnictwa Organizacji OBPON.org w pracach sejmowych nad nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Było to ważne, chociaż gorzkie doświadczenie dla naszej Organizacji. Ważne, bo po raz pierwszy jako organizacja pracodawców mogliśmy aktywnie uczestniczyć w pracach ustawodawczych, zdobywać doświadczenia i uczyć się całkowicie nam dotąd nieznanej pragmatyki stanowienia prawa. Gorzkie, bo mimo najlepszych chęci i ważkich argumentów, nie spotkaliśmy się ze zrozumieniem, a co ważniejsze, akceptacją większości naszych racji i propozycji. Logika pracy ustawodawczej, z jaką spotkaliśmy się w trakcie nowelizacji nie ma niestety wiele wspólnego z ideą dialogu społecznego, kompromisu czy poszukiwania najlepszych rozwiązań godzących interesy wszystkich zainteresowanych stron. Zbyt często odnosiliśmy wrażenie, że chociaż formalnie dopuszczano nas do głosu, to tylko po to, by stworzyć wrażenie, że w Sejmie szanowana jest tradycja demokratycznego dialogu. Ale ten rozdział mamy już za sobą. Niestety negatywne skutki przyjętej ustawy dopiero przed nami. O czym mówiliśmy także w Sejmie. Naszym zdaniem przyjęta nowelizacja ustawy nie zmieni radykalnie sytuacji finansowej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a tym samym sytuacji wielu zakładów, które doświadczają negatywnych konsekwencji utraty płynności przez PFRON. Przyjęte rozwiązania być może na krótko złagodzą przebieg kryzysu finansów Funduszu, ale naszym zdaniem, po kilku miesiącach 2011 roku potrzebna będzie kolejna nowelizacja. I nie miejmy złudzeń, jeśli będzie przygotowana przez ten sam zespół polityków rządowych i parlamentarnych, kierunek proponowanych rozwiązań może być identyczny, jak w nowelizacji już uchwalonej. Dalsze cięcia, dalsze ograniczenia i rozwiązania, których ostateczną konsekwencją może być likwidacja chronionego sektora zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Po gorzkich doświadczeniach prac nad nowelizacją dochodzimy do wniosku, że trzeba już teraz rozpocząć prace nad stworzeniem nowego systemu rehabilitacji zawodowej osób niepełnoprawnych, poddać założenia tego systemu pod dyskusję pracodawców osób niepełnosprawnych, określić w nim z jednej strony miejsce i rolę zakładów pracy chronionej z drugiej otwartego rynku pracy. Trzeba poddać publicznej dyskusji prawdziwość, z uporem lansowanej przez Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych i niektórych parlamentarzystów tezy, że najlepszym miejscem pracy dla osób niepełnoprawnych jest otwarty rynek pracy. Zwłaszcza, że konsekwencją takiego poglądu jest założenie o konieczności stopniowej likwidacji chronionego rynku pracy. Trzeba przy tym odpowiedzieć na pytanie, czy tak szerokie finansowanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy nie jest kardynalnym błędem systemowym, choćby ze względu na ograniczone środki finansowe, jakie zarówno budżet Państwa jak i PFRON są w stanie przeznaczyć na wspomaganie zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Jest rzeczą oczywistą, że PFRON, obejmując systemem SOD ponad 260 tysięcy osób niepełnosprawnych już w chwili obecnej natrafił na barierę wydolności finansowej. Co się stanie jeśli kolejne 50 tysięcy pojawi się w systemie dofinansowania? A osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym jest w Polsce 3,2 miliona! Można oczywiście wyobrazić sobie stopniową degenerację systemu poprzez obsługę wzrostu zatrudnienia osób niepełnosprawnych niższym progiem dofinansowania ich wynagrodzeń w myśl zasady: „większą liczbę obsługujemy mniejszym dofinansowaniem”. Ale czy o to chodzi? Czy taka polityka może być filarem systemu rehabilitacji zawodowej w Polsce? Czy zapewni ona trwały przyrost uczestnictwa osób niepełnosprawnych w rynku pracy?
Z doświadczeń ostatniego okresu wyciągnęliśmy wniosek o potrzebie dokonania kilku istotnych zmian w programie i pracy naszej Organizacji.
W pierwszych miesiącach 2011 roku chcemy podjąć intensywną pracę nad przygotowaniem założeń do nowej ustawy (systemu) o rehabilitacji zawodowej. Chcemy po zakończeniu dyskusji nad założeniami nowego systemu podjąć intensywne prace nad pozyskaniem akceptacji dla nowego systemu ze strony pracodawców, osób niepełnoprawnych i ich organizacji, a także społecznych i politycznych ośrodków decyzyjnych. Istotnym celem naszych prac nad nowym systemem powinno być zapewnienie trwałości i stabilizacji warunków prowadzenia działalności gospodarczej przez pracodawców osób niepełnoprawnych (zwłaszcza prowadzących zakłady pracy chronionej). Niedopuszczalna jest sytuacja ciągłych, radykalnych zmian przepisów prawa.
Praca nad takim systemem wymaga zaangażowania wielu osób w tym ekspertów i specjalistów od polityki społecznej, a także, co bezdyskusyjne, jak najszerszej grupy naszych członków i zwolenników. Chcemy nawiązać współpracę z kompetentnymi osobami i organizacjami. Będziemy dążyć do zapewnienia naszym członkom kompleksowej i profesjonalnej obsługi prawnej. W przygotowaniu takiego systemu widzimy istotny cel działalności naszej Organizacji w najbliższym okresie czasu.
Kolejnym obszarem działalności Organizacji OBPON.org będzie wprowadzenie skutecznego przeciwdziałania praktykom, z jakimi mamy ostatnio do czynienia ze strony PFRON. Położyć kres samowoli urzędników, tej jakże istotnej z punku widzenia pracodawców osób niepełnoprawnych instytucji to kolejne zadanie, jakie stawiamy przed naszą Organizacją.
Dzisiaj mamy do czynienia z sytuacją, gdy broniąc płynności finansowej Zarząd PFRON, uciekając się do wybiegów formalnych, pozbawia kilkaset zakładów zatrudniających osoby niepełnosprawne, należnego im dofinansowania wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników. Pozbawia się prawa do tego dofinansowania wprowadzając przepisy obejmujące swoim działaniem trzy lata wstecz, stawiając pracodawcę w dramatycznej sytuacji gospodarczej grożącej upadłością firmy. Nie powinniśmy akceptować sytuacji stosowania kryteriów oceny firmy trzy lata wstecz, a więc uruchamiania mechanizmów oceny, na które pracodawca nie mógł mieć absolutnie żadnego wpływu. Na takie praktyki nie może być naszej zgody. To całkowicie bezprawne i, co ważniejsze, sprzeczne z interesem społecznym pracodawców i osób niepełnosprawnych.
Działanie Zarządu PFRON i Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych jest niezrozumiałe i nie bierze pod uwagę interesu pracodawców osób niepełnosprawnych, a także realiów działania gospodarczego przedsiębiorców, którzy bez wsparcia na zatrudnianie osób niepełnosprawnych praktycznie nie mają możliwości prowadzenia biznesu. Obiecano nam, pracodawcom określoną pomoc, my – pracodawcy, wywiązaliśmy się ze swoich obowiązków, zatrudniając tysiące niepełnosprawnych pracowników, teraz Rząd odtrąbił sukces i zrywa z pracodawcami „umowę” poprzez drastyczne obniżenie tej pomocy, zaskakując nas wszystkich tak dalece idącymi i tak szybko wprowadzonymi zmianami. Nie chcemy otwartego konfliktu - domagamy się w imieniu swoich członków odpowiedzialnego działania Rządu i Zarządu PFRON. Forma dialogu musi przybrać inny kształt. Wszelkie dotychczasowe próby interwencji nie dały rezultatu. Wszystkie organizacje interweniujące w tej sprawie zostały zlekceważone. Jako Organizacja reprezentująca interesy pracodawców osób niepełnosprawnych posiadamy mandat społeczny, by w obliczu takiej sytuacji skutecznie interweniować. Dalsze wyczekiwanie na "łaskawe" zajęcie się tym problemem przez Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych to kapitulanctwo. Organizacje, pracodawcy – nie możemy na to pozwolić.
Firmy przeżywają dramaty. Władza ma dobre samopoczucie. Od czego są organizacje pozarządowe? Od skutecznej interwencji w tej sprawie. Pisanie listów, artykuły prasowe, spotkania z ministrem dały mierne rezultaty - Pan Minister w jednym z wywiadów powiedział: „Rzeczywiście metoda Altmana może wstrzymywać wypłatę dofinansowania. Ale nie jest mi znany przypadek, aby spowodowała ona bankructwo czy rezygnację z prowadzenia działalności”. W podobnym tonie mamy do czynienia z wypowiedziami na temat łatwości w uzyskaniu lekkiego stopnia niepełnosprawności. Czas na skuteczną obronę pracodawców przed niezrozumiałym i wręcz niekiedy aroganckim działaniem władzy.
Stawiamy publicznie pytanie członkom Rady Nadzorczej PFRON reprezentującym organizacje pozarządowe i organizacje pracodawców: jak długo zamierzacie tolerować sprzeczne z interesami osób niepełnosprawnych działania Zarządu PFRON. Dlaczego, jako organ kontroli społecznej nad działalnością zarządu nie podejmujecie żadnych działań w celu przeciwstawienia się tego rodzaju bezprawnym praktykom?
Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych tolerując takie praktyki nie wykonuje w naszym przekonaniu ustawowego obowiązku nadzoru nad Funduszem. Jako przedstawiciel pracodawców wnieśliśmy skargę do Pełnomocnika Rządu, na początku 2011 roku wniesiemy skargę do Premiera, do Rzecznika Praw Obywatelskich oraz do Najwyższej Izby Kontroli o zbadanie zgodności z Konstytucją i obowiązującym prawem działań wyżej wymienionych instytucji i ich przedstawicieli.
Organizacja OBPON.org ma świadomość ciągle pogarszającej się sytuacji prawnej i finansowej pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne. Trwający kryzys finansów publicznych, nasilający się konflikt interesów organizacji pozarządowych i pracodawców na tle kurczących się zasobów finansowych PFRON oraz brak ze strony PFRON i Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych dobrej współpracy z pracodawcami to główne aspekty obecnej sytuacji.
Aby zapobiec nasilaniu się tej sytuacji potrzebne są nowe inicjatywy i działania organizacji powołanych do reprezentowania interesów pracodawców osób niepełnosprawnych. Potrzebny jest nowy system, który znajdzie swoje odbicie w nowych rozwiązaniach ustawowych. System, który uwzględni strategiczne cele polityki społecznej oraz stworzy optymalne ramy funkcjonowania wszystkich stron uczestniczących w realizacji przyjętych celów polityki społecznej. System stabilny, trwały, zrozumiały dla wszystkich. Podstawą tego systemu powinien być PFRON. Fundusz przyjazny pracodawcy, otwarty na dialog z partnerami społecznymi, szybko reagujący na kryzysowe zjawiska, kierowany i nadzorowany przez urzędników państwowych, którzy chcą współpracować z pracodawcami, a nie taki, w którym niestety zła organizacja pracy, oraz brak koordynacji pomiędzy poszczególnymi sekcjami bardzo utrudnia, a czasami uniemożliwia wykonywanie obowiązków na linii Fundusz - beneficjent na poziomie, jakiego wszyscy oczekujemy.
Organizacja OBPON.org zamierza dokonać zmian w systemie swojego działania, jednocześnie w dalszym ciągu zachowując pełną niezależność. W interesie naszych członków i całego środowiska musimy podjąć się tego zadania. Chcemy być organizacją potrzebną i skuteczną. Chcemy być partnerem rządu, a nie jego petentem. Chcemy nawiązać merytoryczną współpracę z parlamentarzystami, przekazać do ich dyspozycji naszą wiedzę i doświadczenie, wynikające z bliskiej, codziennej współpracy z pracodawcami osób niepełnoprawnych, dające nam legitymację organizacji znającej codzienne realia i problemy tej grupy pracodawców, która podjęła się niełatwego zadania rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, wykonuje je rzetelnie i uczciwie, mimo, że bardzo często (zwłaszcza w okresie prac nad kolejną nowelizacją ustawy) staje się obiektem ataków i oskarżeń o nadużycia, nieprawidłowości, wyzysk swoich niepełnosprawnych pracowników i wiele innych.
Wspólnie stajemy przed wyborem: albo w ciągu kilkunastu najbliższych miesięcy uda nam się dokonać zasadniczej reformy systemu, albo będziemy świadkami jego agonii i likwidacji. Wybieramy tę pierwszą opcję. Liczymy na pomoc i aktywne uczestnictwo naszych członków i zwolenników. Liczymy również, że w działania na rzecz obrony interesów pracodawców osób niepełnosprawnych włączą się również aktywnie inne organizacje.
Apelujemy zatem do pracodawców o racjonalność w zakresie podejmowania decyzji o zwolnieniach niepełnosprawnych pracowników, jak również w kwestii rezygnacji ze statusu zakładu pracy chronionej – doświadczenie pokazuje, że co roku nowelizowana jest ustawa o rehabilitacji, rządy szybko się zmieniają, a wraz z tymi zmianami zmienia się rzeczywistość polityczna w kraju i spojrzenie na system rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.
Bądźmy dobrej myśli i tego właśnie życzymy Państwu, wszystkim pracodawcom osób niepełnosprawnych, jako Zarząd Organizacji OGÓLNOPOLSKA BAZA PRACODAWCÓW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH OBPON.org na nadchodzący 2011 rok!
Z poważaniem
Krzysztof Kuncelman – Prezes Zarządu
Edyta Sieradzka – Wiceprezes Zarządu
.gif)
