POPON  zapytał kandydatów  na Urząd Prezydenta RP  o program wyborczy w zakresie rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Dzisiaj prezentujemy stanowisko Przewodniczącego Prawicy Rzeczypospolitej Pana Marka Jurka.

Kandydat na Prezydenta Pan Marek Jurek odniósł się do problemów dyskutowanych w ramach kampanii konsultacyjnej POPON w sprawie zmian w systemie wsparcia zatrudniania osób niepełnosprawnych. Poniżej przedstawiamy jego odpowiedzi na nasze pytania.

1. Czy możliwa jest rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych bez wsparcia ze środków publicznych?

 

Nie ma takiej możliwości. Pomoc publiczna jest niezbędna, jednak pod warunkiem przekazywania jej racjonalnie i systemowo.

2. Czy możliwa jest rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych bez udziału pracodawców (przedsiębiorców)?

Nie. Podstawą rehabilitacji zawodowej musi być udział osób niepełnosprawnych w „normalnym” ryku pracy a taki stwarzają przedsiębiorcy.

3. Czy powinien istnieć chroniony rynek pracy? Jeśli tak, jaki jego model powinien zostać zachowany (ZPCH, ZAZ)? Czy powinno występować zróżnicowanie w zakresie wsparcia udzielanego pracodawcom (np. wyższe dofinansowania dla zpch-ów)?

Podstawą rehabilitacji zawodowej powinien być spójny przemyślany system. Bogaty w różne formy wsparcia osób niepełnosprawnych, które powinny się wzajemnie uzupełniać i wspomagać. Dostosowany do różnych stopni i rodzajów niepełnosprawności. Powinny istnieć WTZ, ZAZ i ZPCH pod warunkiem umożliwienia niepełnosprawnym swobodnego przechodzenia z jednego systemu do drugiego wraz z postępami w rehabilitacji i nabytymi umiejętnościami. Powinien istnieć chroniony rynek pracy, gdyż tylko w ramach niego mogą znaleźć bezpieczne zatrudnienie osoby o głębszym stopniu niepełnosprawności.

4. Czy otwarty rynek pracy jest w stanie zastąpić obecne zakłady pracy chronionej?

Udział osób niepełnosprawnych w otwartym rynku pracy jest potrzebny a nawet konieczny. Jednak nie każda osoba niepełnosprawna (z racji specyfiki swojej niepełnosprawności) znajdzie na nim bezpieczne i odpowiednie dla niej zatrudnienie. Dlatego też powinien istnieć również chroniony rynek pracy. Instrumenty wsparcia rehabilitacji zawodowej osób na niepełnosprawnych. Zadania instytucji wspierających rehabilitację zawodową osób niepełnosprawnych.

1. Jaka jest niezbędna wysokość wsparcia umożliwiająca pracodawcom realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej – na podstawie oceny istniejących instrumentów wsparcia (dofinansowanie, ZFRON, refundacja dodatkowych kosztów, pomoc ze starostw)?

Poziom wsparcia powinien być dostosowany do realnych możliwości państwa. Powinny być stosowane jego różne formy tak, aby system był elastyczny i pomoc mogła uwzględniać zróżnicowane potrzeby osób niepełnosprawnych. Jednak obecny poziom zdecentralizowania zadań PFRON w obszarze rehabilitacji zawodowej wydaje zbyt głęboki. Następuje zbytnie rozproszenie środków i pomoc nie zawsze trafia tam gdzie jest niezbędna. Ograniczenie decentralizacji zadań związanych z rehabilitacją zawodową do poziomu województwa i świadczoną przez odziały PFRON byłaby wystarczająca.

2. Jakie instytucje publiczne powinny wspierać aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych i w jakim zakresie (PFRON, samorządy)?

Podstawę wsparcia rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych powinien zapewniać PFRON uwzględniając jednak specyficzne potrzeby osób niepełnosprawnych takie jak rodzaj i stopień niepełnosprawności. Wsparcie z jego budżetu powinno być przeznaczane głównie na zatrudnianie osób z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności, czyli takich, które nie mają większych szans na zatrudnienie na wolnym rynku pracy. Beneficjenci systemu wsparcia rehabilitacji zawodowej.

1. Czy wsparcie rehabilitacji zawodowej powinno obejmować wszystkie osoby niepełnosprawne, czy jedynie wybrane grupy (np. tylko stopień znaczny i umiarkowany, bądź osoby w wieku produkcyjnym)?

Wsparcie powinno być kierowane (w miarę możliwości) do jak najszerszej grupy osób niepełnosprawnych. Jednak powinno być zróżnicowane. Powinno uwzględniać stopień i specyfikę niepełnosprawności. W szczególności należałoby przemyśleć sposób i zakres wsparcia zatrudniania osób niepełnosprawnych z lekkim stopniem niepełnosprawności zatrudnianych na otwartym rynku pracy.

2. Czy obecny system orzecznictwa o niepełnosprawności spełnia swoje zadania? W jakim kierunki powinny pójść zmiany?

Obecny system jest niewłaściwy, niespójny i niekompatybilny. Należy zlikwidować dualizm orzecznictwa (rentowy i poza rentowy) i zastąpić go ujednoliconym opartym na międzynarodowej klasyfikacji niepełnosprawności.

Źródło: POPON